فورک چیست | هارد فورک و سافت فورک

فورک چیست؟

فورک در انگلیسی به‌ معنای چنگال و در اصطلاح به‌ معنی انشعاب است. در واقع فورک در بلاک چین دو معنای کلی دارد:

1- اتفاقی که باعث می‌شود یک بلاک چین شکسته شده و هر شاخه در دو مسیر جداگانه حرکت کنند.

2- تغییر در پروتکل بلاک چین یک ارز دیجیتال.

انواع انشعاب در بلاک چین ارزهای دیجیتال

انشعاب در بلاک چین ارزهای دیجیتال به دو صورت هارد فورک و سافت فورک شکل می‌ گیرد.

1- هارد فورک

هارد فورک یک به‌ روز رسانی در نرم‌ افزار است که با نسخه‌ قدیمی خود سازگاری ندارد. وقتی هارد فورک اتفاق می افتد، همه مشارکت کنندگان باید نرم‌ افزار خود را به‌ روز رسانی کنند. تا بلاک های ارسال شده از سوی نودها آپدیت را دریافت کنند. این در تأیید تراکنش‌ ها و ثبت بلاک‌ ها نیز موثر است.

2- سافت فورک

سافت فورک به‌ روز رسانی‌ ای است که با نسخه قدیمی خود سازگار است. به عبارت دیگر در سافت فورک همه شرکت‌ کنندگان این به‌ روز رسانی را نصب نکرده‌اند.

سافت فورک (Soft Fork) چیست؟

گروهی از فورک‌ ها که با گذشته سازگارند سافت فورک نامیده می شوند. وقتی که یک سافت فورک ایجاد می‌ شود، نیازی نیست که همه اعضا شبکه نرم‌افزار خود را به‌ روز رسانی کنند؛ فقط کافی است، اکثریت افراد این کار را انجام بدهند. آن‌ ها می‌ توانند حتی با استفاده از نسخه‌ های قبلی اعتبار سنجی و تاییدیه‌ ها را انجام دهند و بلاک‌ های جدید را شناسایی کنند. در حالی که رفتار آن‌ ها کاملا با شبکه‌ سازگار است. البته فعالیت گروهی که آپدیت را دریافت نکرده‌اند، تحت تاثیر قرار می‌گیرد.

با این مثال سافت فورک را بهتر درک می کنیم:

تصور کنید سایز بلاک‌ ها از ۱ مگابایت به ۷۰۰ کیلوبایت تغییر کند. با این اتفاق حتی نودهایی که هنوز شبکه خود را به‌ روز رسانی نکرده‌اند، می‌ توانند در همان سافت‌ فورک ایجاد شود و تمامی تراکنش‌ های جدید را رصد کنند. چالش اصلی وقتی ایجاد می شود که یکی از ماینر های شبکه، آپدیت را انجام نداده باشد. در این‌ صورت اگر بخواهد، بلاک جدیدی را ثبت کند، شبکه درخواست او را رد می‌ کند. همین وقفه‌ ای که در کار استخراج‌ کنندگان رمز ارز ایجاد می‌ شود، باعث می شود تا آن‌ ها نیز برای دریافت نسخه جدید شبکه اقدام کنند.

انواع سافت فورک (Soft Fork)

BIP66: برای اعتبارسنجی امضای شبکه بیت ‌کوین

P2Sh: برای افزودن قابلیت آدرس‌ های چند امضایی روی شبکه‌ بیت کوین

هارد فورک (Hard Fork) چیست؟

هارد فورک مدلی از تغییرات نرم‌ افزاری شبکه است که با نسخه‌ های قدیمی خود سازگار نیست. بعد از به روز رسانی شبکه تمامی شرکت کنندگان باید نرم‌ افزار خود را آپدیت کنند. تا فعالیت آن‌ ها برای تایید تراکنش‌ ها و اعتبار سنجی مورد پذیرش شبکه قرار بگیرد. به این ترتیب هر نودی که به‌ روز رسانی جدید را اجرا نکند، فعالیتش متوقف و از شبکه جدا می‌ شود. بعد از ساخت هر هارد فورک، شبکه برای همیشه به دو شاخه کاملا جدا تقسیم می‌ شود. البته بلاک چین قدیمی تا زمانی‌ که اعضای آن فعال باشند، به حیات خود ادامه می‌ دهد. معروف‌ ترین هارد فورک‌‌ هایی که در شبکه بلاک چین اتفاق افتادند، بیت کوین کش و اتریوم کلاسیک هستند که تغییرات بزرگی به ارمغان آوردند.

انواع هارد فورک

هارد فورک بر اساس تغییراتی که در شبکه ایجاد می‌کند به سه نوع تقسیم می‌ شود:

1. هارد فورک برنامه‌ریزی شده

هارد فورک برنامه ریزی شده در برنامه های بلند مدت یک پروژه زیر نظر گرفته می شود و برای آن برنامه ریزی می کنند. این به‌ روز رسانی در پروتکل برای ایجاد تغییراتی در ویژگی‌ های بلاک چین شکل می گیرد. مسئله مهم در این هارد فورک لزوم تمام اعضای شبکه به آپدیت است. با هارد فورک برنامه‌‌ ریزی شده، بلاک چین قدیمی کاملا از بین می‌ رود و دیگر هیچ شرکت‌ کننده‌ ای ندارد. مثال آن نیز اتفاقاتی است که در اتریوم و مونرو رخ داد. بیزانس یک هارد فورک اتریوم بود که از قبل در رودمپ (نقشه راه) شبکه اتریوم مشخص شده بود. این به‌ روز رسانی در واقع فاز اول اتریوم ۲ بود که در اکتبر ۲۰۱۶ اتفاق افتاد. هدف این فورک بهبود مقیاس‌ پذیری و یکپارچه‌ سازی تراکنش‌ های خصوصی بود. در مونرو هم این طوری بود که یک ویژگی جدید تحت عنوان حلقه معاملات محرمانه (RCT) به بلاک چین اضافه شد تا باعث بهبود حریم خصوصی و امنیت شبکه شود.

2. هارد فورک جنجالی

هارد فورک جنجالی زمانی اتفاق می‌ افتد که اعضای یک شبکه بر سر برخی تغییرات هم‌ نظر نباشند. به این ترتیب گروهی روی شبکه، یک زنجیره جدید شکل می دهند تا کدهای مد نظر خود را ایجاد کنند. بیت کوین کش و اتریوم کلاسیک حاصل چنین هارد فورکی هستند.

3. هارد فورک مشتق‌ شده

در هارد فورک مشتق شده هر کسی می‌ تواند با استفاده از کد منبع بیت کوین یک رمز ارز جدید بسازد. خالق رمز ارز جدید بر اساس سلیقه شخصی ویژگی‌ های تازه‌ ای را به ارز خود اضافه می کند. لایت کوین نمونه ای از این مدل هاردفورک محسوب می شود. این توکن در واقع هارد فورک مشتق شده ای از بیت کوین بود که خصوصیات بهتری نسبت به بیت کوین داشت. از جمله این خصوصیات می توان به کاهش زمان ساخت بلاک از ۱۰ دقیقه به ۲.۵ دقیقه، استفاده از الگوریتم اسکریپت و افزایش تعداد سکه‌ ها به ۸۴ میلیون اشاره نمود.

فورک عامل تغییر در بستر بلاک چین

یکی از مهم ترین ویژگی های بلاک چین تا به امروز تغییر ناپذیر بودن آن است. در واقع این زنجیره تا زمانی که مورد توافق و پذیرش افراد قرار دارد، ادامه پیدا می کند. در هر رمزارزی ما با یک سری قوانین مشخص مواجه هستیم که به آن ها پروتکل می گویند و شبکه با همین قوانین کار می کند. این پروتکل‌ ها شامل سرعت تراکنش‌ ها، اندازه هر بلاک و از این موارد هستند. با این حال در بسیاری از موقعیت‌ ها، همه افراد حاضر در شبکه با قوانین موافق نیستند و قصد تغییر آن‌ ها را دارند. درست در همین شرایط فورک معنا پیدا می کند. فورک‌ ها در واقع یک به‌ روز رسانی در شبکه هستند که باعث ایجاد بلاک چین جدیدی می‌شوند.

همچنین مقاله زیر را هم بخوانید:

دیفای چیست؟ هر آنچه لازم است در مورد defi بدانید!

انشعاب در بلاک چین چگونه اتفاق می افتد؟

فورک با کپی کردن کد منبع پروژه‌ ی در حال اجرا و ثبت تغییراتی در آن ایجاد می‌ شود. در واقع با این تغییرات یک برنامه جدید از دل برنامه قبلی متولد می‌ شود. در ارزهای دیجیتال زمانی‌ که در شبکه یک رمز ارز فورک ایجاد می‌ شود، آن را به دو بخش تقسیم می‌ کند و به این ترتیب شبکه به‌ روز رسانی می‌ شود.

علت ایجاد فورک چیست؟

سه دلیل عمده برای ایجاد انشعاب در شبکه وجود دارد:

1- اختلاف فنی

یکی از فورک‌ های بیت کوین، بیت کوین کش است. علت ایجاد آن نیز نظرات مختلف در خصوص مقیاس‌ پذیری بیت کوین بود. گروهی که از میزان سرعت و کارمزدها در معامله بیت کوین ناراضی بودند، تغییرات بزرگی ایجاد کردند که نتیجه آن بیت کوین کش با سایز بلاک بزرگ‌ تر و قوانین جدید بود.

2- بازگشت سرمایه و اعتماد اعضا

سال ۲۰۱۶ حفره امنیتی در اتریوم ایجاد شد و میلیون‌ ها دلار سرمایه کاربران از دست رفت. پس از این حادثه اتریوم به اجبار فورک شد و اکثر اعضای جامعه آن به شبکه جدید منتقل شدند. نسخه قدیمی اتریوم تحت عنوان اتریوم کلاسیک باقی ماند و برخی از اعضا همان‌ جا ماندند.

3- آپدیت برای افزودن قابلیت‌ های جدید

شبکه بلاک چین مانند هر اکوسیستم زنده و فعال دیگری نیازمند آن است تا به‌ روز رسانی شده و قابلیت‌ های جدیدی در اختیار کاربران بگذارد. اکثر مواقع فورک‌‌ ها به همین دلیل ایجاد می‌شوند.

تاثیر فورک بر روی قیمت ارزهای دیجیتال

فورک‌‌ های قوی می‌ توانند ارزش یک رمز ارز را بالا و یا باعث کاهش ارزش و قیمت آن شوند. اما دلیل اصلی قدرت فورک ها، مدیریت رهبران قدرمتمند در فضای ارزهای دیجیتال است که اهمیت دارد. به همین صورت دیگر سرمایه‌ داران نیز حامی یک فورک می‌ شوند. البته زمانی که در شبکه ارز دیجیتال فورک اتفاق می‌ افتد، ارزش آن در زنجیره اش پخش می‌ شود. مثال دقیق این اتفاق قیمت بیت کوین قبل و بعد از فورک بیت کوین کش است. در بسیاری از مواقع یک فورک باعث بهبود وضعیت شبکه و رشد آن خواهد شد. در واقع این دسترسی آزاد به کد منبع و امکان تولد کوین‌ هایی بر اساس سلیقه و دیدگاه افراد، همان ویژگی محبوب و جذاب بیت کوین و بلاک چین است.

نظر شما در رابطه با فورک و انواع آن چیست؟

دیدگاه خود را در بخش نظرات برای ما بنویسید.