POS یا الگوریتم اثبات سهام چیست؟

این روزها با گسترش معاملات ارزی داشتن دانش کافی در این زمینه راه‌گشای شماست. یکی از راه‌های رسیدن به سود بیشتر استفاده از روش اجماع است. الگوریتم اثبات سهام نیز یکی از روش‌های اجماع به حساب می‌آید. در جواب سؤال اثبات سهام چیست؟ این‌گونه می‌‎توان گفت که اثبات سهام یا POS روشی برای حفظ امنیت شبکه‌های بلاک‌چین و جایگزینی برای اثبات کار به شمار می‌رود.

در روش اثبات سهام کاربرانی که خواهان حضور در کار تأیید تراکنش‌ها و ایجاد بلاک هستند، می‌توانند ارز دیجیتال اصلی شبکه را خریداری و به شبکه اختصاص بدهند. البته شبکه نیز نسبت به میزان و زمان قفل ماندن دارایی‌ها به کاربران حاضر در فعالیت پاداش می‌دهد. در این مقاله به زبان ساده الگوریتم اجماع اثبات سهام و مزایای این روش را توضیح می‌دهیم.

اثبات سهام چیست؟

الگوریتم اثبات سهام یکی از روش‌‎های حفظ امنیت و استخراج ارز دیجیتال در شبکه‎‌های بلاک‌چین است. به بیان دیگر الگوریتم اثبات سهام اعتبارسنجی تراکنش‌‎های ارزهای دیجیتال را انجام می‌دهد. برای درک بهتر اثبات سهام بانک‌ها را در نظر بگیرید؛ کاربران برای دریافت سود بیشتر سپرده‌های بلند‌مدت را انتخاب می‌کنند. بانک‌ها نیز در مقابل سپرده‌های کاربران به‌صورت ماهانه سود پرداخت می‌‎کنند.

روش پس‌انداز بلند‌مدت در بانک‌ها روش ایده‌آل برای سرمایه گذاری است. در روش PoS نیز همانند بانک‌ها صاحبان ارزهای دیجیتال سکه‎‌های خود را به اشتراک می‌گذارند. سکه‌های اشتراک گذاشته در کنار یکدیگر بلاک ها را تشکیل می‌دهند و معاملات ارزی را اعتبارسنجی می‌کنند.

در پایان نیز به شرکت‌کنندگان در معاملات پاداش تعلق می‌گیرد. الگوریتم اثبات سهام تلاش می‌کند از انتخاب همیشگی نود‌های ثروتمند جلوگیری کند. با انتخاب تصادفی از بین نودهایی که زمان و دارایی بیشتری دارند، فرصت اعتبارسنجی را به هر شرکت‌کننده می‌دهند.

استخراج به روش POS چگونه است؟

شاید برای کاربران بازار ارزهای دیجیتال این سؤال پیش‌آمده باشد که Proof of Stake چیست؟ در پاسخ به این سؤال باید گفت که ارزهای دیجیتال غیرمتمرکز هستند و توسط موسسات مالی مشخصی اداره نمی‌شود. با این تفاسیر برای تأیید تراکنش‌های خود باید از روش‌های دیگری کمک بگیرند. الگوریتم اثبات سهام نیز یکی از روش‌های اعتبارسنجی و استخراج ارز به شمار می‌رود.

چرا در روش PoS امنیت حرف اول را می‌زند؟ روش کار در این الگوریتم به گونه‎‌ای طراحی شده است که اعتبارسنجی با قفل شدن دارایی کاربران صورت می‌گیرد. درواقع به‌منظور جلوگیری از هر اتفاقی در زمان انجام معاملات دارایی‌های کاربران به حالت وثیقه در مرکز مربوطه سپرده‌گذاری می‌شود. این شرایط درست مانند قرض دادن دارایی‌ها به صرافی بایننس است.

ازین رو اگر فردی قصد خرابکاری در شبکه را داشته باشد، دارایی خود را نیز از دست خواهد داد. با این شرایط خطر خرابکاری و هک شدن در شبکه‌هایی که از الگوریتم اجماع اثبات سهام استفاده می‌کنند، به صفر می‌رسد.

قدرت استخراج در الگوریتم اثبات سهام (PoS)

حال که می‌دانید اثبات سهام چیست، پرواضح است که استخراج به روش POS بستگی به مقدار توکن‌هایی دارد که در اختیار اعتبارسنج قرار می‌گیرد. شرکت‌کنندگانی که سکه‌های بیشتری را برای افزودن بلاک‌های جدید انتخاب می‌کنند، برای اعتبارسنجی انتخاب می‌شوند.

این نکته را نیز در نظر بگیرید که گواهی اثبات سهام pos به‌صورت تصادفی اعتباردهنده را انتخاب می‌کند. گاهی در کنار میزان سکه مدت‌زمان وثیقه سکه نیز در این انتخاب تأثیر دارد. البته حتی کسانی که مبلغ کمی اشتراک داشته باشند نیز با احتمال کم می‌توانند در روند اعتبارسنجی انتخاب شوند؛ اما شانس انتخاب بسیار پایین‌تری دارند.

به همین دلیل است که اکثر شرکت‌کنندگان به استخرهای staking می‌پیوندند. صاحب استخر شرط‌بندی گره اعتبارسنجی را راه‌اندازی می‌کند و گروهی از افراد سکه‌های خود را با هم ترکیب می‌کنند که شانس بیشتری برای برنده‌شدن بلاک‌های جدید داشته باشند. در انتهای انجام معاملات نیز پاداش همکاری مابین فعالان پرداخت می‌شود.

مزایای اثبات سهام چیست؟

با توجه به نحوه عملکرد الگوریتم اثبات سهام، این روش برای سرمایه‌گذاران و ارزها گزینه مناسبی محسوب می‌شود. سرمایه‌گذاران ارزهای دیجیتال خود را برای کسب پاداش به اشتراک می‌گذارند و از این طریق نوعی درآمد غیرفعال برای خود دارند.

امنیت و حفظ دارایی از ارکان اصلی الگوریتم اجماع اثبات سهام pos است. اگر کسی قصد معامله در شبکه‌هایی مبتنی بر این الگوریتم را داشته باشد، باید بخش قابل‌توجهی از ارزهای اثبات سهام را خریداری کند. ازاین‌رو هرگونه حمله یا خرابکاری باعث افت ارزش سهام می‌شود و فرد مهاجم بیشترین ضرر را تجربه می‌کند. از آنجایی که هیچ فردی تمایل به از دست دادن سرمایه خود ندارد، خطر خرابکاری در شبکه‌های مبتنی بر PoS بسیار کم است.

البته مزایای الگوریتم PoS تنها به امنیت آن ختم نمی‌شود، در ادامه به دیگر مزیت‏‎‌های استخراج به روش PoS اشاره می‌کنیم:

• عدم نیاز به سخت‌افزارهای پیشرفته
• عدم استفاده از قدرت پردازش شبکه در بلاک‌چین‌های PoS از دستگاه‌های بیرونی
• مصرف کم‌انرژی
• سازگاری با محیط‌ زیست
• سرعت بیشتر در زمان کم
• مشارکت راحت کاربران بدون حضور ماینر

معایب الگوریتم PoS چیست؟

هر روشی در کنار مزایای خود معایب خاصی نیز دارد. به منظور انتخاب روش مناسب جهت استخراج دارایی ارزی خود دانستن معایب الگوریتم اثبات سهام نیز اهمیت پیدا می‌کند. در ادامه به معایب این الگوریتم اشاره می‌کنیم:

• امنیت آن به‌اندازه الگوریتم اثبات کار ثابت نشده است؛
• کاربران با دارایی زیاد، تاثیر زیادی بر تایید تراکنش‌ها دارند؛
• در بعضی بلاک‌چین‌ها سهام برای مدت مشخصی باید در شبکه قفل شود؛
• اگر کاربر قصد سهام‌گذاری و فعالیت به‌عنوان اعتبارسنج را داشته باشد، تا پیش از سررسیدن موعد نمی‌تواند توکن‌هایش را برداشت کند و از فرایند اعتبارسنجی خارج می‌شود.

تفاوت اثبات کار و اثبات سهام چیست؟

الگوریتم اثبات سهام و اثبات کار دو نوع متداول مکانیسم توافقی برای ارزهای دیجیتال به شمار می‌روند. اثبات کار روش انتخابی برای ارزهای دیجیتال اولیه از جمله بیت‌کوین است. درحالی‌که اثبات سهام در سال 2012 با Peercoin کار خود را آغاز کرد و به انتخابی رایج برای آلت‌کوین‌ها تبدیل شد.

اثبات سهام یکی از الگوریتم‌های اجماع است که بسیاری از ارزها از این روش استفاده می‌کنند. در بلاکچین اتریوم نیز با استفاده از الگوریتم PoS اعتبارسنجی انجام می‌شود. این روش برخلاف اثبات کار که نیازمند تجهیزات بسیار پیشرفته است، از کوین‌های بومی برای تأیید اعتبار بلاک‌ها در بلاک‌چین کمک می‌گیرد. تفاوت PoW و PoS در عملکرد و اعتبارسنجی متفاوت است. در ادامه به توضیح بیشتری از این موضوع می‌پردازیم.

ساختار تشکیل بلاک‌چین

رتبه‌بندی بلاک‌چین‌ها در الگوریتم اثبات سهام به ترتیب زمان انجام تراکنش است. تمامی بلاک‌ها به هم متصل هستند و تا اتمام فرایند این روش ادامه دارد. در بلاک‌چین مبتنی بر الگوریتم PoS برخلاف الگوریتم PoW هیچ رقابتی برای فرد دیگری که بلاک بعدی را استخراج کند، وجود ندارد.

مصرف انرژی

مصرف انرژی در روش PoS کم است. زیرا برای انجام معاملات خود تنها به اینترنت نیاز دارد. اما در الگوریتم اثبات کار ماینرها با مصرف برق بسیار زیاد استخراج ارز را انجام می‌دهد. زیرا ماینرها برای انجام معادلات خود نیاز به سخت‌افزار‌ها خاص مانند ASIC یا کارت گرافیک‌های قدرتمند دارند. تجهیزات سنگین مصرف برق زیادتری را به دنبال دارند. در نتیجه بسیاری از کارشناسان الگوریتم استخراج به روش PoS را کارآمدتر می‌دانند.

در دل این مزیت از الگوریتم اثبات سهام ویژگی مهم دیگری نیز جای گرفته است. مصرف انرژی کم در استخراج به این روش سازگاری بیشتری با محیط‌ زیست دارد. از این رو این الگوریتم مورد توجه دوست‌داران محیط زیست قرار گرفته است.

توزیع پاداش

پرداخت پاداش در الگوریتم اثبات سهام نیز وجود دارد. در الگوریتم pos کاربران در ازای استیکینگ و تأیید تراکنش‌ها در شبکه پاداش خواهند داشت. اما پاداش به‌صورت متغیر و بسته به تعداد تأییدکنندگان فعال پرداخت می‌شود.

مشارکت

پیشتر توضیح دادیم اثبات سهام چیست و شرح دادیم که در این الگوریتم مشارکت تنها با مقدار ارز مشخصی و اختصاص آن به شبکه صورت می‌گیرد. هرچه کوین استیک شده کاربران بیشتر باشد، به همان اندازه شانس بیشتری برای انتخاب‌شدن به‌عنوان تولیدکننده بعدی دارند. انتخاب تصادفی بزرگ‌ترین نقطه قوت الگوریتم PoS است.

چه شبکه‌های بلاک‌چینی از الگوریتم اثبات سهام بهره می‌برد؟

این روزها الگوریتم اثبات سهام با توجه به مزایایی که دارد، بیشتر از سایر الگوریتم‌های اجماع مورد توجه قرار گرفته است. در ادامه تعدادی از ارزهای اثبات سهام یا به عبارتی دیگر رمز ارزهایی که از الگوریتم PoS بهره می‌برند، را بررسی می‌کنیم.

اثبات سهام اتریوم (Ethereum) 

بلاکچین اتریوم در ابتدا از الگوریتم اجماع اثبات کار استفاده می‌کرد. به علت سرعت کم پردازش در اثبات کار و مقیاس‌پذیری شبکه مسیر خود را تغییر داد. اتریوم از روش اثبات سهام برای اعتبارسنجی کمک گرفت. البته دوره زمانی سهام‌گذاری در شبکه اتریوم حدود یک تا دو سال است که قبل از هر قدمی باید در نظر داشته باشید.

تزوس (Tezos)

تزوس یکی از رمزارزهایی است که سروصدای زیادی را در بازار کریپتوها ایجاد کرد. این شبکه نیز برای انجام اعتبارسنجی خود از الگوریتم PoS بهره می‌برد. تعداد اعتبارسنج‌ها در این شبکه از رأی‌گیری نودهای اعتبارسنج کمک می‌گیرد. البته این امکان وجود دارد که کاربران دیگر توکن‌های خود را نزد این نودها به امانت قرار بگذارند. مهم‌ترین قابلیت تزوس دریافت توکن‎‌ها در هر دوره زمانی است.

ترون (Tron)

در شبکه ترون از اثبات سهام با نام Delegated Proof of Stake یاد می‌شود. قدرت پردازش تراکنش‌‎ها در ترون سرعت بالایی دارد. کاربران شبکه ترون با استفاده از توکن‌هایی که در اختیار دارند، در فرایند رأی‌گیری برای انتخاب Super Representatives شرکت می‌کنند. متقاضیان نیز از طریق توزیع بخشی از پاداش‌های خود بین رأی‌دهندگان سعی می‌کنند رأی آن‌ها را از آن خود کنند.

کازماس (Cosmos)

کازماس از بلاک‌چین‌های معروف است که توکن بومی اتم را دارد. برای انجام اعتبارسنجی از بین دارندگان توکن بومی رأی‌گیری انجام می‌شود. کاربران دارایی‌های خود را برای مشارکت در فرایند ایمن‌سازی شبکه به اعتبارسنج‌ها می‌دهند.

 قابلیت‌های خاص الگوریتم اثبات سهام بسیاری از رمزارزها را مشتاق به استخراج با این روش کرد. رمز ارزهای دیگری چون پیر کوین پولکادات (DOT)، ایاس (EOS)، تزوس (XTZ)، سهام کاردانو (ADA)، اتریوم، اون هوم و غیره نیز از این روش برای اعتبارسنجی معادلات خود کمک گرفته‌اند.

انواع الگوریتم اثبات سهام چیست؟

الگوریتم اثبات سهام نیز خود به چند دسته تقسیم می‌شود. درواقع نقش افراد و نحوه رسیدن به الگوریتم اجماع در هر یک از این موارد متفاوت است. در ادامه مهم‌ترین مدل‌های الگوریتم اجماع اثبات سهام را اشاره کردیم.

اثبات سهام واگذار شده (Delegated POS)

با وجود مولفه‌هایی که به الگوریتم اثبات سهام اولیه در طول زمان وارد شد، نوع دیگری از این الگوریتم با عنوان اثبات سهام واگذار شده یا DPoS معرفی شد. این الگوریتم در مقایسه با الگوریتم اولیه در اعتبارسنجی معاملات بسیار کارآمدتر است و نکته قابل توجه دیگری در مورد این الگوریتم محدودیت‌های کمتری است که نسبت به الگوریتم اولیه دارد. درواقع در مدل اثبات سهام واگذار شده نمایندگان مسئول تأیید اعتبار بلاک شده و نمایندگانی برای این مسئولیت انتخاب می‌شوند که سهام خود را به شبکه واگذار کرده باشند.

اثبات سهام تفویض شده یا واگذار شده مشابه اثبات سهام (PoS) است، با این تفاوت که شامل یک مکانیسم رأی‌گیری و تفویض اختیار برای تشویق کاربران به منظور ایمن کردن شبکه با وثیقه سهام‌دارشان است. کاربران باید سکه‌های خود را به‌منظور مشارکت در مکانیسم اجماع PoS و DPoS قرار دهند. در مرحله دوم کاربران، شاهدان یا نمایندگان خود را مشخص می‌کنند که تراکنش‌ها را تأیید کند.

حال نمایندگان منتخب اغلب به‌عنوان تولیدکنندگان بلاک یا شاهد معرفی می‌شوند. تنها موردی که باید توجه کنید این است که سهام شما فقط اعتبار به نماینده خواهد داد و به‌صورت فیزیکی به شخص واگذار نمی‌شود. اما DPoS چگونه کار می‌کند؟

این الگوریتم اجماع خاص با سیستم انتخاباتی منحصربه‌فرد خودش حفظ می‌شود. این الگورتیم گره‌هایی را انتخاب می‌کند که قادر به تأیید بلاک‌ها باشند. در اکثر موارد به نمایندگان بر اساس شهرت رأی داده می‌شود. هر کاربری که حداقل یک سکه با بلاک‌چین DPoS دارد، به گره‌هایی که می‌خواهند تراکنش‌ها را اعتبارسنجی کنند، رأی می‌دهد.

اثبات سهام شناور (Liquid PoS)

اثبات سهام شناور روش کاری مجزا از الگوریتم اثبات سهام واگذار شده دارد. در این روش واگذاری سهام اختیاری است. برای رأی‌گیری به‌جای انتخاب نماینده از روش رأی‌گیری آن چین (on-chain) کمک گرفته شده و تغییرات سهام نیز به‌صورت مستقیم در شبکه بلاک‌چین انجام می‌شود.

اثبات سهام ترکیبی (Hybrid PoS)

مدل اثبات سهام ترکیبی کاربرد بالایی دارد؛ زیرا توانسته ضعف‌های دو الگوریتم اثبات سهام واگذار شده و اثبات سهام شناور را پوشش دهد. این روش کار دو مدل را انجام می‌دهد و از نقاط ضعف دو نمونه خود را دور می‌کند. این امر باعث می‌شود که اثبات سهام ترکیبی مدل کامل‌تری برای استخراج به روش PoS شود.

کلام آخر

در این مقاله به تفصیل در مورد اثبات سهام چیست و مزایا و معایب این الگوریتم اجماع توضیح دادیم. حال نوبت شما است که با توجه به ویژگی‌های PoS سراغ ارزهایی که از این الگوریتم اجماع استفاده می‌کنند، بروید یا خیر. اما یادتان باشد که این امنیت و سرعت بیشتر الگوریتم اثبات سهام در حوزه بلاکچین بود که باعث شد PoS جایگزینی طلایی برای الگوریتم اثبات کار باشد. حتما با خواندن مقایسه این دو الگوریتم متوجه این تفاوت‌های بزرگ شده‌اید. اگر در این مورد نظر یا سوالی دارید، خوشحال می‌شویم با ما در بخش دیدگاه در میان بگذارید. کارشناسان یورپی به سوالات شما در این مورد پاسخ خواهند داد.

سؤالات متداول